Hizmet Tespit Davası Nedir? Neden Açılır?

Çalışan ve işveren ilişkilerini düzenleyen kanunlar her iki tarafında haklarını korumak üzere düzenlenmiştir. İşçi tarafında sigorta ve prim ile ilgili yaşanabilecek problemler de 5510 numaralı Sosyal Sigorta ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde belirlenmiştir. Sigorta süresi ile şüphe duyan işçiler bu kanun nezdinde dava açma hakkına sahiptirler. Tüm detaylarıyla hizmet tespit davası nedir ve neden açılır, ele alalım.
Hizmet Tespiti Nedir?
Yeni bir işe başlayan işçinin sigortası kanunen hemen başlamalı, sigortası eksiksiz ödenmeli, çalışma saatleri ve ücreti işveren tarafından kuruma doğru olarak bildirilmelidir. Aksi takdirde işçinin hizmet tespit davası açma hakkı doğar. Hizmet tespiti için; sigorta süresinin eksik gösterilmesi, ücretin düşük gösterilerek sigorta priminin eksik yatırılması, primlerinin hiç ödenmemesi ve sigorta yapılacak işçinin kuruma hiç bildirilmemesi şartları aranır.
Hizmet Tespit Davası Şartları Nelerdir?
5510 numaralı Sosyal Sigorta ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 86. madde 9. fıkrası bu davaların yasal dayanağını oluşturmaktadır.
MADDE 86- (Değişik birinci fıkra: 15/7/2016-6728/48 md.) Bu Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddesine tabi sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar için işverenlerce Kuruma verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi, verilme süresi ve diğer hususlar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir. İşveren, işyeri sahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle, tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince, saklamak ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz etmek zorundadır. İşverenin, sigortalıyı, 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci maddesine göre başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devretmesi halinde, sigortalıyı devir alan, geçici iş ilişkisi süresine ilişkin birinci fıkrada belirtilen belgelerin aynı süre içinde işverene ait işyerinden Kuruma verilmesinden, işveren ile birlikte müteselsilen sorumludur.
Hizmet tespiti için beş yıl içinde iş mahkemesine başvurulabilmektedir. Vefat etmiş hak sahiplerinin yakınları için de bu süre içinde başvurması gerekmektedir.
Hizmet Tespit Davası Neden Açılır?
Çalışanın en önemli haklarından biri olan sigortalılık konusunda işverence yapılan hukuksuzluk karşısında dava açılabilmektedir. Bu dava ile işçinin geriye dönük tüm hak ve kazanç kayıplarının ödenmesi amaçlanır. Sağlık kurumlarından faydalanma, emeklilik, emekli maaşı gibi konuları doğrudan ilgilendiren bu konuda yapılan usulsüzlüğün son bulması için dava açılabilir. Çalışanı sigortaya bildirmeme, primlerini doğru ve düzgün biçimde ödememe ve bu konuyu suiistimal etme işveren tarafından işlenen bir suçtur. Bu suç hem cezai müeyyide hem de işçinin hakkının verilmesi ile sonuçlanacak bir dava konusudur.